Począwszy od 2021 r. Polskie Towarzystwo Historii Mówionej wraz z Ośrodkiem “Pamięć i Przyszłość” organizuje konkurs na najlepsze prace licencjacką i magisterską z wykorzystaniem historii mówionej. Poniżej prezentujemy wyniki trzeciej edycji wraz z uzasadnieniami kapituły. Jednocześnie serdecznie dziękujemy za przesłane zgłoszenia, a nagrodzonym składamy wielkie gratulacje! Uroczysta gala podsumowująca konkurs wraz z wręczeniem nagród odbędzie się 21 listopada br. w Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu.
Uzasadnienie przyznania nagród w trzeciej edycji Konkursu na najlepsze prace licencjacką i magisterską z wykorzystaniem historii mówionej, zorganizowanego przez Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” i Polskie Towarzystwo Historii Mówionej pod patronatem Wrocławskiego Rocznika Historii Mówionej
Celem Konkursu było wyłonienie wyróżniających się prac licencjackich i magisterskich, obronionych pomiędzy 1 X 2022 r. a 30 IX 2023 r., których Autorzy:
- świadomie zastosowali w swoich badaniach metodę historii mówionej, sięgnęli do relacji świadków historii, zarówno wywołanych samodzielnie na potrzeby pracy, jak i zdeponowanych w kolekcjach archiwalnych, dokonując ich głębokiej analizy źródłowej i nie poprzestając na wykorzystaniu cytatów jedynie dla zilustrowania omawianych zagadnień,
- a także wykazali się znajomością i zrozumieniem literatury naukowej z obszaru historii mówionej.
W tegorocznej edycji konkursu zgłoszone zostały cztery prace licencjackie oraz cztery magisterskie.
Kapituła konkursowa w składzie: dr Marcin Jarząbek (Przewodniczący), dr Katarzyna Bock-Matuszyk, dr hab. Dobrochna Kałwa, dr hab. Marta Kurkowska-Budzan prof. UJ, dr Marek Szajda i dr hab. Katarzyna Waniek, podjęła decyzję o przyznaniu następujących nagród:
W kategorii prace licencjackie:
* I nagroda: Maciej Zawistowski za pracę pt. Tożsamość na pograniczu. Historia mówiona wspólnoty potomków braci czeskich w okolicach Strzelina, napisaną pod kierunkiem dr hab. Dobrochny Kałwy na Uniwersytecie Warszawskim
Praca wyróżnia się wysokim poziomem naukowym i wiedzą metodologiczną. Maciej Zawistowski umiejętnie zebrał źródła historii mówionej, które poddał krytyce. Zostały one sprawnie użyte w narracji, nie tylko do ilustracji, ale były także analizowane i skonfrontowane z innymi źródłami. Autor potrafił samodzielnie wyciągnąć wnioski i osadzić je w szerszym kontekście badań nad Ziemiami Zachodnimi i Północnymi. Posługiwał się przy tym perspektywą postpamięci. Uwagę zwraca również odpowiednio dobrana literatura przedmiotu, w tym prace w trzech językach obcych.
* II nagroda: Julia Mazurek za pracę pt. Początki piłki nożnej kobiet w Polsce: doświadczenia i tożsamość zawodniczek Czarnych Sosnowiec w narracjach biograficznych, napisaną pod kierunkiem dr. Jakuba Muchowskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim
Praca zwróciła uwagę niezwykłymi historiami mówionymi – opowieściami piłkarek, do których udało się dotrzeć Julii Mazurek. Autorka umiejętnie potrafiła wykorzystać zebrany materiał i stworzyć z niego ciekawą opowieść o nieznanej na szerszą skalę kobiecej drużynie sportowej z czasów PRL. Kapituła dostrzegła świadomość warsztatową autorki, a także przekonujące umieszczenie losów swoich bohaterek w wybranych ujęciach metodologicznych: badań tożsamościowych i feministycznych. Dodatkowym atutem pracy jest jej język oraz dynamiczna narracja, wynikająca z przyjęcia w kolejnych rozdziałach perspektywy biograficznej poszczególnych rozmówczyń.
* wyróżnienie: Anna Szostak za pracę pt. Dyskurs historii mówionej w historiografii partycypacyjnej, napisaną pod kierunkiem dr hab. Ewy Solskiej na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Kapituła doceniła podjęcie się ambitnego i nowatorskiego ujęcia historii mówionej w kategoriach teorii historii. Autorka pokazała relację między historią mówioną a historią w przestrzeni publicznej, historią stosowaną, ratowniczą wskazując w szczególności na różne wymiary partycypacji, które są obecne w historii mówionej.
W kategorii prace magisterskie:
* I nagroda: Dominika Cieplak, Kamil Federyga za pracę pt. Biała Woda. Ból pamięci, napisaną pod kierunkiem dr. hab. inż. arch. Piotra Winskowskiego, prof. PK na Politechnice Krakowskiej
Choć autorami tej pracy jest dwójka architektów, to jest to dzieło w pełni tego słowa interdyscyplinarne, pokazujące z powodzeniem, jak można połączyć dorobek historii mówionej, badań etnograficznych i historycznych, kulturoznawstwa oraz architektury. Sposób, w jaki została przez Autorów wykorzystana historia mówiona jest wzorcowy: dla badaczy, dla praktyków, dla społeczności oraz lokalnych polityk. Głos świadków jest w niej i źródłem informacji i jako taki stoi w centrum projektu. W części opisowej jest to pierwsze opracowanie historii Białej Wody, w części analitycznej doskonale zestawiono ze sobą rozdziały o pamięci i niepamięci, traumie i bólu, które są świetnym uzasadnieniem przedsięwzięcia architektonicznego. Praca jest erudycyjna i doskonale przygotowana od strony dokumentacyjnej, napisana z wielką kulturą języka akademickiego i literackiego.
Kapituła zdecydowała o nieprzyznawaniu II nagrody oraz wyróżnienia w tej kategorii.